THIÊN THỨ TÁM

MẠCH, CHỨNG VÀ PHÉP TRỊ KHÍ BÔN ĐỒN

ĐIỀU 1

Thầy nói : Bệnh có Bôn đồn, có thổ mủ, sợ, có hỏa tà đó là 4 bộ lệnh, đều do ở sợ mà phát ra.

Thầy nói : Bệnh Bôn đồn từ thiếu phúc nổi dậy, xung lên yết hầu, phát ra muốn chết, trở lại dừng, đều do kinh sợ mắc phải.

ĐIỀU 2

Khí Bôn đồn xung lên hung, bụng đau, nóng lạnh qua lại. Bôn đồn thang chủ về bệnh ấy.

BÔN ĐỒN THANG PHƯƠNG

Cam thảo : 2 lạng   Khung cung : 2 lạng

Đương quy : 2 lạngBán hạ : 4 lạng

Hoàng cầm : 2 lạngSanh cát : 5 lạng

Thược dược : 2 lạng         Sanh cương : 4 lạng

Cam lư căn bạch b́ : 1 thăng

Dùng 2 đấu nước, đun lấy 5 thăng, uống nóng 1 thăng. Ngày uống 3 lần, đêm 1 lần.

ĐIỀU 3

Phát hạn rồi, thiêu châm cho hăn ra, chỗ châm bị hàn, hạch nổi mà đỏ, tất phát Bôn đồn, khí từ thiếu phúc lên đến Tâm, cứu trên hạch 1 tráng. Quế chi gia Quế thang chủ về bệnh ấy.

QUẾ CHI GIA QUẾ THANG PHƯƠNG

Quế chi : 5 lạng      Thược dược : 3 lạng

Cam thảo : 2 lạng (nướng)Sanh cương : 3 lạng

Đại táo : 12 quả

Dùng 7 thăng nước, chụm lửa nhỏ, đun c̣n 3 thăng, bỏ bă, uống nóng 1 thăng.

ĐIỀU 4

Phát hạn rồi, dưới rốn qúy, muốn làm Bôn đồn, Phục linh, Quế chi, Cam thảo, Đại táo thang chủ về bệnh ấy.

PHỤC LINH, QUẾ CHI, CAM THẢO, ĐẠI TÁO THANG PHƯƠNG

Phục linh : nửa cân Cam thảo : 2 lạng (nướng)

Đại táo : 15 quả     Quế chi : 4 lạng

Dùng 1 đấu Cam lan thủy, trước đun Phục linh, giảm 2 thăng, cho các thuốc vào, đun lấy 3 thăng, bỏ bă, uống nóng 1 thăng, ngày uống 3 lần.

PHÉP LÀM CAM LAM THỦY : Lấy 2 đấu nước cho vào chậu, dùng cây khuấy măi, lúc nào trên mặt nước nổi lên hàng ngàn bong bóng đuổi nhau. Lấy nước đun thuốc.

 

奔 豚 氣 病 脈 證 治 第 八

 

　 　 師 曰 ： 病 有 奔 豚 ， 有 吐 膿 ， 有 驚 怖 ， 有 火 邪 ， 此 四部 病 ， 皆 從 驚 發 得 之 。 師 曰 ： 奔 豚 病 ， 從 少 腹 起 ， 上 衝咽 喉 ， 發 作 欲 死 ， 復 還 止 ， 皆 從 驚 恐 得 之 。

　 　 奔 豚 氣 上 衝 胸 ， 腹 痛 ， 往 來 寒 熱 ， 奔 豚 湯 主 之 。

　 　 奔 豚 湯 方 ：

　 　 甘 草 　 芎 藭 　 當 歸 各 二 兩 　 半 夏 四 兩 　 黃 芩 二 兩 　生 葛 五 兩 　 芍 藥 二 兩 生 薑 四 兩 　 甘 李 根 白 皮 一 升 。

　 　 上 九 味 ， 以 水 二 斗 ， 煮 取 五 升 ， 溫 服 一 升 ， 日 三夜 一 服 。

　 　 發 汗 後 ， 燒 針 令 其 汗 ， 針 處 被 寒 ， 核 起 而 赤 者 ，必 發 奔 豚 ， 氣 從 少 腹 上 至 心 ， 灸 其 核 上 各 一 壯 ， 與 桂 枝加 桂 湯 主 之 。

　 　 桂 枝 加 桂 湯 方 ：

　 　 桂 枝 五 兩 　 芍 藥 三 兩 　 甘 草 二 兩 （ 炙 ） 　 生 薑 三 兩　 大 棗 十 二 枚

　 　 上 五 味 ， 以 水 七 升 ， 微 火 煮 取 三 升 ， 去 滓 ， 溫 服一 升 。

　 　 發 汗 後 ， 臍 下 悸 者 ， 欲 作 奔 豚 ， 茯 苓 桂 枝 甘 草 大棗 湯 主 之 。

　 　 茯 苓 桂 枝 甘 草 大 棗 湯 方 ：

　 　 茯 苓 半 斤 　 甘 草 二 兩 （ 炙 ） 　 大 棗 十 五 枚 　 桂 枝 四兩

　 　 上 四 味 ， 以 甘 瀾 水 一 斗 ， 先 煮 茯 苓 、 減 二 升 ， 內諸 藥 ， 煮 取 三 升 ， 去 滓 ， 溫 服 一 升 ， 日 三 服 。 甘 瀾 水 法： 取 水 二 斗 ， 置 大 盆 內 ， 以 杓 揚 之 ， 水 上 有 珠 子 五 、 六千 顆 相 逐 ， 取 用 之 。