TÍATÔ

( PERILLA  OCYMOIDES )

Tên cây : Tía tô, tư tô, hom tô, hom đeng (Thái), phằn cưa (Tày), cần phân (Dao).
Mô tả : Cây nhỏ, cao 0,5 - 1m. Lá mọc đối, mép khía răng, mỈt dưíi tím tía, có khi hai mỈt đỊu tía. Hoa nhỏ màu trắng mọc thành xim co ở đầu cành. Quả bế, hình cầu. Toàn cây có tinh dầu thơm và có lông. Loài tía tô mép lá quăn (Perilla ocymoides L. var. bicolorlaciniata) có giá trị sư dơng cao hơn.
Phân bố : Cây đưỵc trồng phỉ biến khắp nơi làm rau gia vị và làm thuốc.
Bộ phận dùng : Cả cây, trừ rƠ, gồm lá (thu hái trưíc khi ra cây hoa), cành (thu hoạch khi đã lấy hết lá), quả (ở những cây chđ định lấy quả). Phơi trong mát hoỈc sấy nhÐ cho khô.
Thành phần hóa học : Tinh dầu chứa perillaldehyd (4 isopropenyl 1-cyclohexen 7-al), limonen, (-pinen và dihydrocumin. Hạt có dầu béo gồm acid oleic, linoleic và linolenic; acid amin : arginin, histidin, leucin, lysin, valin.
Công dụng : Chữa cảm, sốt, nhức đầu, sỉ mịi, phòng sẩy thai, ngày 6 - 10g lá hoỈc cành dạng thuốc sắc. Quả chữa ho, ngày 3 - 5g.