MÃ SĨ HIỆN

( PORTULACA  OLERACEA )

Tên cây : Rau sam, mã xỉ hiện, phjắc bỉa, slổm ca (Tày).
Mô tả : Cây cỏ, sống hàng năm, mọc bò. Thân mập, mọng nước, màu đỏ tím nhạt. Lá dày, bóng, gốc thuôn, đầu lá bẹt, gân lá mờ. Hoa màu vàng mọc tụ tập ở ngọn thân. Quả nang, hình cầu hoặc hình trứng mở bằng một nắp, chứa nhiều hạt nhỏ màu đen bóng.
Phân bố : Cây mọc hoang ở chỗ ẩm mát.

Bộ phận dùng : Cả cây, trừ rễ. Thu hái vào mùa hạ, thu. Dùng tươi.
Thành phần hóa học : Cả cây chứa caroten, các vitamin C, B1, B2, PP, các muối vô cơ : Ca, Mg, Na, K, các acid hữu cơ : nicotinic, oxalic. Ngoài ra còn có noradrenalin và biflavonoid liquiritin.
Công dụng : Sát trùng, tiêu viêm, trị giun. Chữa lỵ trực khuẩn, bí tiểu tiện : 250g cây tươi sắc uống. Phối hợp với cỏ sữa lá nhỏ, mỗi thứ 100g. Trị giun kim, giun đũa : 100g cây tươi giã, thêm nước vắt, uống buổi sáng trong 3 - 5 ngày. Chữa đau vú, mụn nhọt, chốc đầu : Lá giã đắp.