QUÍT

(  CITRUS     DELICIOSA )

Tên cây : Quít, mạy cam chỉa (Tày), quất thực.
Mô tả : Cây nhỡ, cao 5 - 8m, không có gai hoặc có gai ngắn. Lá mọc so le, phiến nguyên dai, đầu tù hoặc hơi nhọn. Cuống lá hơi có cánh. Hoa trắng mọc thành chùm ở kẽ lá. Quả tròn dẹt, khi chín màu vàng cam sẫm. Có nhiều loại : quít giấy, quít hôi, quít tàu ... Vỏ đều được dùng.
Phân bố : Cây được trồng ở nhiều nơi.
Bộ phận dùng : Lá, vỏ quả, hạt. Lá thu hái quanh năm. Vỏ quả xanh có tên là thanh bì, vỏ quả chính phơi khô là trần bì. Trần bì càng lâu năm càng tốt.
Thành phần hóa học : Lá và vỏ quả chứa tinh dầu gồm các thành phần là D-limonen, DL-limonen, linalol, citral, aldehyd nonylic và decylic, methylanthranilat. Nước quả có đường, acid citric, vitamin C, caroten.
Công dụng : Chữa ho, tức ngực, nhiều đờm, khó tiêu, đau bụng, ỉa chảy, ợ hơi, nôn mửa. Còn chữa thấp khớp, lợi tiểu, ngày 4 - 12g vỏ quít khô sắc. Chữa đau bụng, sưng vú : lá tươi hơ nóng đắp, hoặc phơi khô sắc uống, ngày 6 - 12g. Hạt chữa tràn dịch tinh mạc.