Y học cổ truyền: Chế độ ăn kiêng khi dùng thuốc đông y 
BS. Kim Ngân

Ngay từ xưa, đông y rất coi trọng việc ăn kiêng khi uống thuốc. Cổ nhân có câu: "Dụng hàn viễn hàn, dụng nhiệt viễn nhiệt". Ăn kiêng để hạn chế những tác dụng không mong muốn của thức ăn, đồ uống đối với thuốc và nâng cao hiệu quả chữa bệnh.
Nhiều vị thuốc tương kỵ với một số thức ăn, vì vậy khi bốc thuốc thường được thầy thuốc hướng dẫn cụ thể. Ví dụ: Trong thang thuốc có hà thủ ô đỏ nên kiêng ăn cá không vảy như lươn, trạch, cá trê... Kiêng thịt chó khi uống thuốc có cát cánh, cam thảo, hoàng liên, ô mai... Kiêng ba ba khi uống thuốc có bạc hà. Kiêng giấm khi thuốc có phục linh. Kiêng chè khi thuốc có thổ phục linh. Kiêng thịt lợn khi thuốc có ké đầu ngựa...
Tóm lại, khi uống thuốc cần chú ý thực hiện theo đúng chỉ dẫn của thầy thuốc đề phòng các phản ứng không mong muốn.
Kiêng ăn thức ăn sống lạnh:
Thức ăn sống lạnh phần lớn có tính hàn lương (lạnh mát)... ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa. Ðặc biệt người tỳ vị hư hàn, hoặc đang uống thuốc ôn (ấm), thông kinh lạc, khử hàn trừ thấp, kiện tỳ hoãn vị nên ăn các thức ăn có tính ôn ấm có tác dụng ấm trung tiêu, có tác dụng tốt trong quá trình tiêu hóa.
Kiêng ăn thức ăn cay đắng:
Người mắc bệnh âm hư hỏa vượng, tạng nhiệt, háo khát... đang uống các thuốc hàn lương để dưỡng âm tăng dịch, hoặc các thuốc hàn lương làm mát huyết. Thức ăn cay đắng phần lớn có tác dụng hao khí. Do vậy nên kiêng các thức ăn cay, đắng.
Kiêng ăn dầu mỡ:
Thực phẩm có nhiều dầu mỡ thường trợ thấp sinh đàm, khó tiêu hóa... ảnh hưởng đến quá trình hấp thu của thuốc. Nên tất cả những người đang uống thuốc đông dược đều nên kiêng.
Kiêng thức ăn tanh hoi:
Các thuốc đông y thường có tinh dầu, có tác dụng bốc hơi đưa thuốc đi lên, nâng cao tác dụng của thuốc. Thức ăn tanh hoi thường không dung hòa với các tinh dầu có trong thuốc. Vì vậy để tăng hiệu quả của thuốc, không nên ăn đồ tanh như tôm cá và các thức ăn có mùi hôi như thịt trâu, bò, cừu...
Một số thức ăn thường được các thầy thuốc hướng dẫn phải kiêng kỵ trong khi dùng thuốc đông y là đậu xanh (lục đậu), giá đậu xanh vì nó làm mất tác dụng của thuốc. Thực chất, lục đậu còn là một vị thuốc giải độc thường được dùng trong đông y.

BS. Kim Ngân