Hải sản làm thuốc

Bào ngư là một loại hải sản quý hiếm.

Một số bộ phận của hải sản bị các bà nội trợ bỏ đi khi chế biến có thể dùng làm thuốc chữa bệnh. Chẳng hạn như mai mực có thể giúp chữa bệnh dạ dày, vỏ con hàu giúp trị chứng băng huyết.

Các thầy thuốc Đông y thường lấy mai của cá mực rửa sạch, phơi khô để làm một vị thuốc có tên là ô tặc cốt. Khi dùng, lấy dao cạo sạch vỏ cứng, tán nhỏ. Dùng mỗi ngày 6-12 g để chữa các bệnh đau dạ dày do thừa axit, loét và chảy máu dạ dày, phụ nữ băng huyết, trẻ em chậm lớn. Ngoài ra, có thể cầm máu và chữa lở loét bằng cách
dùng ô tặc cốt tán bột, rắc lên các vết thương.

Vỏ phơi khô của nhiều loài hàu (nhất là hàu cửa sông, vỏ to và dày) hay hà có tên thuốc là mẫu lệ. Khi dùng, có thể để nguyên hoặc tán nhỏ (có thể nung rồi mới tán). Mẫu lệ được dùng làm thuốc chữa đau dạ dày do thừa axit, cơ thể suy nhược, mồ hôi trộm, băng huyết. Ngày uống 6-12 g dưới dạng thuốc bột, thuốc sắc hay thuốc viên. Có thể chữa mụn nhọt, lở loét bằng cách lấy mẫu lệ tán nhỏ rắc lên chỗ tổn thương.

Vỏ phơi khô của nhiều loài bào ngư cũng được dùng làm thuốc với tên thạch quyết minh. Bào ngư là một loại ốc có vỏ cứng như vỏ con sò, nhưng dẹt hơn, thường sống ở hải đảo hay ven biển có rạn đá ngầm, độ mặn của nước biển cao. Khi bắt bào ngư về, người ta rửa sạch đất cát, rêu rong, sau đó rửa bằng nước muối pha loãng rồi cạy vỏ phơi khô dùng làm thuốc, còn ruột đem nấu chín, phơi khô làm món ăn rất quý. Việc cạy bào ngư tươi tuy có khó khăn hơn nấu chín rồi cạy, nhưng vỏ sẽ có phẩm chất tốt.

Thạch quyết minh có thể dùng sống (rửa sạch, phơi khô, tán nhỏ) hoặc nung lên rồi mới tán nhỏ để dùng. Vị thuốc này giúp chữa bệnh đau dạ dày do thừa axit, cầm máu, chữa thị lực kém, làm tan màng, sáng mắt. Ngày uống 3-6 g dưới dạng bột.

GS Đoàn Thị Nhu, Sức Khỏe & Đời Sống