Cải củ m�n ăn vị thuốc

 

Củ cải trắng

      Cải củ l� loại rau ăn rất quen thuộc của nh�n d�n ta. Về gi� trị dinh dưỡng, củ cải cũng l� một loại rau tươi c� nhiều chất bổ. Trong 100g củ cải c� 1,4g protid, 3,7g glucid, 1,5g xenluloza, 40mg canxi, 41mg photpho, 1,1mg sắt, 0,06mg vitamin B1, 0,06mg vitamin B2, 0,5mg vitamin PP, 30mg vitamin C...

Từ củ cải nh�n d�n ta chế biến nhiều m�n ăn ngon; củ cải luộc ăn như rau, x�o nấu với thịt, kho với c�, nấu canh khoai với củ cải, g� hoặc vịt với củ cải, hoặc th�i mỏng ng�m giấm ăn như su h�o, đu đủ xanh, v.v... Miếng củ cải trong nồi c� kho nhiều khi đậm đ� ăn ngon hơn cả c�, c�n m�n củ cải ng�m giấm ăn ngon, m�t v� bổ được nhiều người th�ch.

C�ch chế biến rất đơn giản, chỉ cần gọt sạch vỏ củ cải, th�i mỏng theo chiều ngang hoặc th�i chỉ, rửa sạch, ng�m nước muối lo�ng trong 10-15 ph�t cho đỡ hăng, vớt ra rửa lại bằng nước đun s�i để nguội rồi vắt kỹ. Cho giấm, ớt, đường, tỏi như ng�m giấm su h�o sẽ c� m�n củ cải ng�m giấm hợp khẩu vị. Ngo�i gi� trị dinh dưỡng, củ cải v� hạt củ cải đều l� những vị thuốc được ��ng y d�ng từ l�u đời với t�n gọi l� la bặc căn v� la bặc tử.

Trong s�ch "Lĩnh Nam bản thảo" của Hải Thượng L�n �ng c� ghi củ cải t�n thuốc l� "la bặc căn" vị ngọt cay, hơi đắng, kh�ng độc, c� t�c dụng long đờm, ti�u thũng, t�n phong t�, ph� ứ, th�ng t�, trừ lỵ. C�n hạt củ cải t�n thuốc l� "la bặc tử" vị cay ngọt, t�nh b�nh, c� t�c dụng trừ đờm, chữa ho, chữa lỵ, ung sang, đại tiểu tiện kh�ng th�ng... Những nghi�n cứu gần đ�y của một số nh� khoa học nước ngo�i c�n ph�t hiện thấy hạt cải củ c� t�c dụng hạ huyết �p, v� nước �p củ cải tươi cũng c� t�c dụng giảm huyết �p nhẹ, do đ� người bị tăng huyết �p, xơ cứng động mạch uống nước �p củ cải pha với mật ong l� m�n ăn bổ trợ rất tốt cho việc chữa bệnh.

�ể l�m thuốc, m�a xu�n người ta thu h�i củ cải về, rửa sạch, d�ng tươi. �ến m�a h� quả ch�n sẽ h�i quả về, phơi kh�, s�ng sảy lấy hạt. Hạt củ cải (la bặc tử) h�nh trứng dẹt, d�i 2,5-4mm, rộng 2-3mm; những hạt mẫm chắc, m�u n�u đỏ l� tốt. Về th�nh phần h�a học chủ yếu của hạt củ cải l� chất dầu, trong đ� c� hợp chất sunfua. Hoạt chất kh�c chưa r�.

Trong nh�n d�n, củ cải thường được d�ng để chữa ho khản tiếng v� gi�p nhuận tr�ng. Hạt củ cải được d�ng chủ yếu để chữa ho c� nhiều đờm.

Dưới đ�y l� một số b�i thuốc đơn giản d�ng củ cải v� hạt cải củ chữa bệnh:

Chữa vi�m kh� quản, ho, nhiều đờm, kh� thở: Lấy củ cải rửa sạch, th�i vụn, hoặc th�i th�nh từng sợi mỏng, trộn với mạch nha ăn c� t�c dụng hạ kh�, ti�u đờm, dễ thở.

Trường hợp mất tiếng, kh� n�i, vắt lấy nước củ cải sống trộn với nước gừng sống, số lượng hai thứ bằng nhau, ngậm trong cổ họng sẽ c� hiệu quả tốt.

Chữa ho l�u năm bằng hạt cải củ: Lấy 10g hạt cải củ (sao), 10g tử t� (sao), 3g bạch giới tử (sao). �em tất cả t�n nhỏ, cho v�o một c�i t�i nhỏ, th�m 500ml nước, sắc c�n 300ml, chia l�m 3 lần uống trong ng�y.

BS. Ho�ng Lan

(Ng�y: 17-10-2002 - Theo B�o SK&ĐS)